مشاوره شغلی چیست؟ چطور شغل مناسب انتخاب کنیم

آیا می‌‎دانید مشاوره شغلی چیست و یک مشاور شغلی چگونه در پیدا کردن شغل مناسب به شما کمک می‎‌‌کند؟ آیا در حال حاضر مشغول به کار هستید اما از فعالیت فعلی‎تان راضی نیستید؟ آیا قصد دارید کار خود را ترک کنید و یا در انتخاب شغل مردد هستید؟  اگر در یکی از موقعیت‏‌های گفته شده قرار گرفته باشید، احتمالا بارها با دوستان و اطرافیان خود در این زمینه صحبت کرده ‏اما به هیچ نتیجه مطلوبی نرسیده‌‎اید. و یا تصمیم گرفته‌اید نزد یک مشاور شغلی ماهر بروید و از او درخواست کمک کنید اما نمی‌‎دانید این کار واقعا نتیجه بخش است یا نه!

ما در این مقاله از اچ آر سرویس قصد داریم ضمن صحبت راجع به استرس‌‏های ناشی از انتخاب شغل و عواقب آن، درمورد مشاوره شغلی، اهمیت آن و همینطور زمان مناسب برای مراجعه به مشاوران شغلی نیز مطالب جامعی را ارائه کنیم. تا انتها همراه ما باشید.

چرا انتخاب شغل استرس فراوانی برای افراد ایجاد می‌‎کند؟

یکی از دردسرهای دنیای مدرن، تعدد مشاغل است، چیزی که در زمان پدران و اجداد ما وجود نداشت و آن‎‌‌ها را از استرس‌‎های مداوم نجات می‌‎داد. در واقع آن‏‌ها با صدها گزینه برای انتخاب شغل روبرو نبودند و همان حرفه اجدادشان را ادامه می‏‌دادند. این در حالی است که در دنیای کنونی، هر روز بر تعداد مشاغل جدید افزوده می‎‌‌‌شود، نیاز بازار کار تغییر می‌‎کند و افراد نیز هیچ اجباری به ماندن در یک شغل خاص احساس نمی‌‎کنند. از سوی دیگر، اغلب ما روزانه با این فکر درگیریم که “کدام شغل آینده‌‎ام را تأمین کرده و در آن رضایت کافی خواهم داشت؟”

ماجرای انتخاب شغل و استرس‌‏های آن، به همین مورد ختم نمی‎‌‌شود. امروزه سطح انتظارات افراد از شغل مورد علاقه‌شان بسیار افزایش یافته به‌طوری‌که همه ما به دنبال کار در حرفه‌‎ای هستیم که نه تنها درآمد بالایی داشته باشد بلکه در راستای علائق‏مان باشد. از این رو، برای رسیدن به شغل مطلوب چه بسا تا آخر عمر درگیر پیدا کردن شغلی رؤیایی هستیم.

در واقع از یک سو، ما از شغل دلخواه‌مان چیزی نمی‌‏دانیم و در یک سرگردانی بی‌انتها، زمان و عمر خود را هدر می‎‌‌دهیم و در سمت دیگر ماجرا نیز، افرادی بلند پرواز و جاه طلب هستیم. چرا که در کنار درآمد بالا، شغلی راحت و دور از دردسر را طلب می‌‏کنیم. اینجا است که مشاوره شغلی، راهنمای بسیار خوبی برای پاسخ دادن به پرسش‌‎ها و ابهامات متعددمان خواهد بود.

انتخاب یک مشاور شغلی باتجربه و آگاه، باعث می‌‏شود تصمیم گیری بهتری داشته باشید و از انتخاب خود لذت بیشتری ببرید.

مشاوره شغلی چیست؟

مشاوره شغلی فرآیندی است که طی آن، مشاور شغلی به شما کمک می‎‌‌کند تا علاوه بر شناخت خودتان و موارد اثرگذار بر شخصیت مانند علائق، استعدادها، محیط، خانواده، ارزش‌‎ها؛ دنیای کسب و کار را نیز به خوبی بشناسید. یک مشاور شغلی موظف است به شما در توسعه شغلی‎تان کمک کند.

توسعه شغلی، چیزی فراتر و گسترده‌‎تر از انتخاب رشته در زمان تحصیل و یا انتخاب شغل پس از فارغ التحصیلی است. توسعه شغلی، فرآیندی مستمر و مادام العمر است و هدف آن نیز، تصمیم گیری برای آینده‌‎ای بهتر، ضمن درنظر گرفتن شرایط فعلی فرد می‎‌‌باشد.

آنچه در مشاوره شغلی اهمیت دارد این است که نباید این فرآیند را محدود به انتخاب یک شغل خوب و یا تصمیم برای انتخاب رشته کرد بلکه باید بدانید انسان در طول عمر خود تغییر می‎‌‌‌کند، علائق جدیدی را در خود کشف می‎‌کند و با افزایش مهارت‌‏هایش، توانایی ورود به عرصه‏‌های کاری جدیدی را خواهد داشت. از این رو، مشاور شغلی موظف است آینده را برای‎تان ترسیم کرده و دانش کافی در اختیارتان قرار دهد تا نه تنها برای اکنون بلکه برای آینده شغلی خود نیز برنامه‏‌ای منسجم و هدفمند داشته باشید.

مشاوره شغلی در چه زمینه‌‏هایی به افراد کمک می‌‎کند؟

یک مشاور شغلی در زمینه‎‌‌های مختلفی  همچون موارد زیر به شما کمک می‌‎کند:

بررسی گزینه‌‎‌‌‌‌‌‌‌های شغلی

مشاوران شغلی موظف‌‏اند نوع نگاه‎تان به مشاغل را تغییر دهند تا بتوانید به سایر گزینه‎‌‌های شغلی نیز نگاه کنید. این فرد با توجه به نقاط قوت و ضعف شخصیتی و رفتاری‎تان به شما این بینش را می‎‌‌دهد که فقط به یک یا دو شغل خاص نیندیشید و سایر کارهایی که احتمال موفقیت‎تان در آن زیاد است را هم ببینید.

از سوی دیگر، اگر قصد دارید شغل فعلی خود را ترک کنید و یا می‏‌خواهید در شرایط کاری فعلی خود تغییراتی را ایجاد کنید؛ باز هم مشاورتان گزینه‌‎های بهتر و بیشتری در مقابل‏تان قرار می‌‏دهد و به شما کمک می‏‌کند تا پس از بررسی همه آن‏‌ها بهترین تصمیم را بگیرید.

ارزیابی آزمون‌‎‌‌‌‌‌‌های مختلف شخصیتی و مهارتی

همانطور که گفتیم یکی از وظایف مشاور شغلی این است که به شما کمک می‌‎کند تا شناخت بهتری از خودتان در تمام زمینه‏‌ها کسب کنید. او برای این کار علاوه بر تعیین جلسات مصاحبه‎ فردی، تست‎‌‌های مهارتی و ارزیابی مختلفی از شما می‌‎گیرد و براساس نتیجه این آزمون‏‌ها، شناخت بهتری درمورد توانمندی‌‏ها و مشاغلی که در راستای مهارت‌‏های فردی‎تان هستند را به شما خواهد داد.

طراحی و ترسیم برنامه شغلی

ممکن است خودتان به این نتیجه رسیده باشید که مثلا شغل طراحی سایت، مناسب‌‏ترین شغل برای شما است اما نمی‎‌‌‌دانید برای رسیدن به این جایگاه شغلی باید چه مسیری را پشت سر بگذارید و از کجا شروع کنید. مشاور شغلی می‌‎تواند یک برنامه عملی منسجم برای دستیابی به حرفه موردنظر را برایتان تدوین کند.

شناخت موانع توسعه شغلی و غلبه بر آن

از دیگر وظایف مشاوران شغلی، کشف موانعی است که برای رسیدن به اهداف شغلی در مسیرتان قرار دارد. این موانع الزما موانع خارجی مانند کمبود تقاضا برای یک شغل خاص نیستند و اغلب موانعی فردی همچون درگیری با افسردگی، اضطراب، کمالگرایی و… می‎باشند.

شبکه سازی و گسترش روابط

مسیر توسعه فردی و شغلی، تا حد زیادی به نوع ارتباطی که با سایرین دارید، بستگی دارد. به عبارت دیگر، برای پیشرفت‏‌های متعدد شغلی باید توانایی برقراری ارتباط سالم با همکاران، مدیران، مشتریان و… را داشته باشید.

از سوی دیگر، باید یاد بگیرید که شبکه سازی کرده و روابط خارج از محیط کار خود را نیز گسترش دهید، شاید روزی از محیط کاری فعلی خود به هر دلیلی جدا شوید. در این موقعیت، با استفاده از روابطی که در بیرون از محیط کار فعلی دارید، سریع‌‏تر از دیگران به شغل دلخواه خود می‌‎رسید. یک مشاور شغلی باتجربه و ماهر، در چنین مواردی نیز به شما کمک خواهد کرد.

مصاحبه با صاحبان کسب و کارهای مختلف

ممکن است در طول جلسات مصاحبه، دچار کلافگی و سردرگمی بیشتری شوید. برای جلوگیری از این اتفاق، مشاوران شغلی سعی می‏‌کنند تا ترتیب مصاحبه مراجعان با صاحبان مشاغل را فراهم کنند. این کار با هدف آشنایی کامل با جنبه‌‏های پنهان مشاغل و تصمیم گیری براساس واقعیت‏‌های موجود انجام می‎‌‌‌‌شود.

به عنوان مثال، شما علیرغم راهنمایی‎‌‌های مکرر یک مشاور هنوز هم معتقدید فرد مناسبی برای فعالیت در شغل پزشکی هستید. یک مشاور باهوش امکان مصاحبه شما با یک پزشک را فراهم می‎‌‌کند تا از زیان این فرد، واقعیت‏‌ها، چالش‌‏ها و سختی‌‎های شغل پزشکی را بشنوید و سپس، تصمیم نهایی خود را بگیرید.

در جلسات مشاوره شغلی چه می‎‌‌گذرد؟

بهتر است پیش از گرفتن یک نوبت مشاوره شغلی، ابتدا با اتفاقات و گفتگوهایی که در جلسات مشاوره انجام می‎‌شود، آشنا شوید. احتمال اینکه مشاورتان جلسات را با ارزیابی شخصیت و رفتارتان شروع کند بسیار زیاد است. هدف او از این کار، کسب شناخت بیشتر نسبت به ابعاد پنهان روان شما است و برای رسیدن به این هدف ممکن است با تشخیص خود، آزمون‏‌هایی همچون هالند، تست IQ، MBTI،  تست دیسک و… را انجام دهد.

در گام بعدی، مشاور سؤالاتی راجع به شغل دلخواه، علائق و افکارتان مطرح می‌‎کند تا جواب‏‌های شما را با نتایج حاصل از آزمون‌‏های بالا، تطابق دهد. ممکن است در جلسات مشاوره با پرسش‏‌های زیر مواجه شوید:

• شغل مورد علاقه‌‎تان چیست؟
• فکر می‏‌کنید در کدام شغل عملکرد بهتری دارید؟
• ارزش‌‏های شخصی شما چیست؟ آیا حاضرید برای کسب درآمد بیشتر ارزش‌‏های شخصی خود را نادیده بگیرید؟
• مدارک تحصیلی، گواهینامه‌‏هایی که از دوره‎‌‌های آموزشی مختلف کسب کرده و سوابق کاری قبلی‎تان چیست؟
• افراد خانواده تان مانند پدر یا پدربزرگ در چه مشاغلی مشغول به کار هستند؟
• در محیط زندگی شما چه نوع فعالیت‏‌های شغلی رایج است؟ (عمده مشاغلی که در جنوب کشور وجود دارد با مشاغل شرق کشور متفاوت است)
• درآمد ایده‌‎آل شما چقدر است؟
• علاقمند به کار تیمی هستید یا کار انفرادی؟
• اهل ریسک و هیجان هستید؟
• محیط کاری امن و آرام را دوست دارید یا پس از روبرویی با چالش‌‏ها و مسائل مختلف احساس موفقیت می‌‎کنید؟
• اهل رقابت هستید؟
• رضایت شغلی را در وجود چه فاکتورهایی می‎بینید؟
• کارمندی یا کارآفرینی؟ کدام برای شما لذت بخش‎تر است؟

و در پایان

ما در این مقاله از اچ آر سرویس، تلاش کردیم تا ضمن پاسخ به این سؤال که مشاوره شغلی چیست، فرایند مشاوره شغلی را نیز به خوبی توضیح دهیم. همانطور که اشاره کردیم، مداخلات شغلی مزایای فراوانی برای فرد و جامعه دارند به نحوی که از اتلاف عمر، انرژی و سرمایه‎‌‌های مالی افراد جلوگیری کرده و مسیر موفقیت را برای آن‌ها هموار می‌‎کنند.

خوشبختانه امروزه در اغلب شهرهای کشور مراکز مشاوره شغلی معتبر وجود دارد و افراد می‌‏توانند برای رفع ابهامات شغلی و کمک به آینده کاری خود به این مراکز مراجعه کنند. در انتهای مقاله نیز، برخی از مهم‎ترین موضوعاتی که در جلسات مشاوره مطرح می‎‌‌شود را بیان کردیم تا با دید بازتری نسبت به مراجعه به یک مشاور شغلی ماهر اقدام کنید.

آیا تا کنون از خدمات مشاوره شغلی استفاده کرده‌‎‌اید؟ بنظر شما یک مشاوره شغلی خوب دارای چه ویژگی‏‌هایی است؟ لطفا نظرات و تجارب خود را با ما به اشتراک بگذارید.