با یک سوال ساده به اهمیت منابع انسانی پی خواهیم برد. آیا کارمندان سازمان شما پاداش مادی و روانی کار کردن در سازمان شما را دریافت می‌کنند؟ منابع انسانی که بخش مهمی از هر سازمانی را تشکیل می‌دهد، بخشی از سازمان است که مسائل مربوط به کارکنان را به عهده دارد. منابع انسانی به احتمال زیاد پیچیده‌ترین قسمت هر سازمان است؛ همه از اهمیت کار منابع انسانی باخبرند اما کمتر کسی دلیل آن را می‌داند.
نقش مدیریت منابع انسانی همراهی سازمان در پیاده سازی استراتژی‌های خود و تطبیق استراتژی‌های سازمان در اصول منابع انسانی است. مدیریت بهبود سیستم استخدام و دریافت حقوق استحقاقی کارکنان هر شرکتی نقطه‌ی پرش رضایت کارمندان و کارفرمایان است. مدیریت منابع انسانی با درک نیاز کارکنان و کارفرمایان و برقراری انتظارات و مسؤلیت‌های این دو قطب را در یک خط متعادل برقرار و حفظ می‌کند. همراه اچ آر سرویس باشید تا به بررسی اهمیت منابع انسانی در سازمان‌ها بپردازیم.
نقش اداره منابع انسانی چیست؟
طبق اخرین تحقیقات، دست کم ۸۰درصد سرمایه اصلی یک سازمان نیروی انسانی آن سازمان است که می‌تواند برای سازمان مزیت رقابتی پایدار را ایجاد بکند. در گذشته تمرکز سازمان‌ها بیشتر بر روی منابع فیزیکی و مالی و تجهیزات سازمان بود؛ چون ظاهرا تنها وسیله ای که سرعت و توان لازم را برای رسیدن به اهداف سازمان تامین می‌کرد، منابع فیزیکی بودند.
لغت منابع انسانی برای اولین بار در کتاب توزیع ثروت نوشته جان کامنز در سال ۱۸۱۹ چاپ شد، آمده است. کامنز منابع انسانی را به عنوان کارکنانی که سازمان را به فعالیت می‌اندازند تعریف می‌کند. با این وجود، تا قرن ۱۹ اداره منابع انسانی به طور رسمی ترقی پیدا نکرد. در سال‌ها اخیر، توجه بیشتر سازمان‌های موفق به منابع آن است. منابع انسانی با عملکرد منظم خود و ارائه‌ی نوآوری‌های مطلوب، در بلند مدت موجب موفقیت سازمان می‌شود. برای جذب و حفظ بهترین کارمندان، اختصاص دادن یک بخش از سازمان برای مدیریت منابع انسانی توجیه معقول و به جایی است.
اداره منابع انسانی به کلام ساده، وظیفه متعادل کردن رابطه کارمندان و خط مشی اصلی سازمان در هر شرایط و موقعیتی است. اصلی‌ترین هدف مدیریت منابع انسانی افزایش کارایی کارکنان در دایره خط مشی اصلی سازمان است.
وظایف مدیریت منابع انسانی
استخدام افراد
بررسی در موارد تعدیل نیرو یا نیاز به نیروی جدید یکی از وظایف مهم و شهرت یافته منابع انسانی است. از این رو منابع انسانی باید به خوبی با تقسیم بندی‌های سازمان، مناسب بودن کارکنان هربخش که در آن فعالیت دارند، نقشی که هر بخش در پیشبرد اهداف سازمان دارد، خطوط قرمز سازمان و استراتژی‌های اصلی آن و مهارت‌های ارتباطی قوی از پیشنیازهای مدیریت منابع انسانی در جایگاه استخدام افراد جدید است. از وظایف منابع انسانی در زمینه ایفای این نقش به این موارد می‌شود اشاره کرد:
- بررسی مستمر نیازهای سازمان و مدیریت پاسخدهی به آن‌ها از سریعترین و مناسبترین روش
- کنترل کارکنان و بررسی جاهای خالی مربوط به نقش‌های سازمان
- فرستادن آگهی‌های استخدامی
- مدیریت فرم‌های استخدامی
- مصاحبه با افراد
- معرفی خط مشی سازمان و توجیه قوائد و شرایط مربوط به جایگاهی که مورد استخدام قرار گرفته است
- انتخاب افراد مناسب برای جایگاه‌های مورد نیاز سازمان
-جذب نیروی جدید، فرایند تحقیق و گزینش نیروی مستعد، تشخیص و مقایسه متقاضیان و انتخاب بهترین از میان کاندیداهای موجود است.
آموزش کارکنان جدید
با استخدام نیروی جدید، کار جذب نیرو به پایان نرسیده‌است. هرچند که در فرایند استخدام تنها گزینه‌های متخصص را هم در نظر گرفته باشیم، سیاست و محوریت هر سازمان متفاوت است. از این رو، نیاز است افراد را با توجه به استراتژی سازمان و نیازها و انتظارات آن از نیروی کار، آماده کنیم. بخشی از کار مدیریت منابع انسانی تجزیه و تحلیل مشاغل فعال در سازمان است.
موارد در برگیرنده‌ی تجزیه شغل:
- تخصص و مهارت‌های مورد نیاز شغل
- فعالیت‌های در برگیرنده
- تقسیم‌بندی‌ها و سلسله مراتب آن
- ارتباط آن با بخش‌های دیگر و همچنین محور اصلی سازمان
-کار آموزش نیروی جدید، با اطلاعات حاصل از تجزیه و تحلیل شغل صورت می‌گیرد.
نظارت
نظارت یکی از مهمترین وظایف مدیریت است. در اهمیت کار نظارت، نیازهای سازمان، هدایت و رهبری سازمان، شناسایی خطاهای صورت گرفته و تصمیم گیری‌های درست و به موقع مطرح است.
نیازهای سازمان
مدیریت و فعالیت سازمانی یک فرایند پویا و متغیر است. به همین جهت مدیریت منابع انسانی وظیفه حساسی در کار تنظیم روابط کارفرما، کارکنان سازمان و مخاطبان سازمان و اجتماع فرهنگی و جهانی که سازمان در آن دوره در حال فعالیت است دارد. در هر جزئی از این مدیریت روابط نیازهای جدیدی ظهور می‌شود. حساسیت کار مدیریت منابع انسانی شناسایی نیازهای به روز و تشخیص اهمیت هر کدام از آن‌ها است.
هدایت و رهبری
منابع انسانی نقش مهمی در تشخیص به موقع نیازهای روز و مدیریت آن‌ها در زمینه‌ی محوریت اصلی سازمان دارد. در چنین جایگاهی منابع انسانی وظیفه دارد سازکارهای روابط سازمانی را به سمت رفع نیازها دارد.
- شناسایی خطاهای صورت گرفته
در روابط سازمانی، وظیفه شناسایی خطاهایی که توسط کارکنان و یا در حیطه رابطه با کارکنان صورت گرفته باشد، به عهده منابع انسانی است.
- تصمیم گیری درست و به موقع
تصمیم گیری درست درباره کسانی که مستحق تنبیه، تشویق، گزارش و اخراج اند به عهده مدیریت منابع انسانی است و این تصمیم باید به موقع گرفته شود تا به تعادل روابط سازمانی آسیب نزند.
پیشرفت حرفه‌ای
یکی از وظایف اصلی در فرایند کار مدیریت منابع انسانی، ایجاد شرایط برای توسعه و ترقی کارکنان به صورت گروهی یا فردی است که از طریق ایجاد موقعیت‌های پیشرفت در جهت علاقه فرد آن‌ها مانند ثبت نام کارکنان در سمینارهای مربوط است. همچنین فراهم کردن شرایط یادگیری و افزایش مهارت و سوق دادن مسیر شغلی آن‌ها در جهتی که پتانسیل فرد در آن مسیر بیشتر است. منابع انسانی بر پایه این اصل است که توسعه فردی درمسیر توسعه‌ی سازمانی است و تحت فشار گذاشتن کارمند در جهتی که مستحق آن نیست، صدمه زدن به کل سازمان است.
برای رقابت موفق‌تر در بیزنس دنیای امروز، اهمیت دادن به مدیریت منابع انسانی از ضروری‌ترین اقدامات است. هم اکنون موفق‌ترین دانشگاه‌ها و آکادمی‌های جهان، مشغول تربیت نیروی کار منابع انسانی برای پیشبرد مدیریت سازمان‌ها و موفقیت آن‌ها هستند.