منابع انسانی بزرگترین سرمایه یک سازمان و کلید موفقیت او برای رسیدن به اهداف و موفقیت در رقابت‌های تجاری و سازمانی است. در واقع باید گفت ماهیت یک سازمان با منابع انسانی است که شکل می‌گیرد و نمی‌توان نقش اساسی آن را در تعریف سازمان نادیده گرفت. در این مقاله از وبلاگ اچ آر سرویس قصد داریم به بیان ضرورت و اهمیت منابع انسانی در سازمان‌ها اشاره داشته باشیم.
ضرورت منابع انسانی در سازمان
برای گسترش و توسعه یک سازمان نیاز است که دانش، تخصص، مهارت و نگرش مناسب برای رویارویی با تغییرات و همگام شدن با تکنولوژی روز دنیا به منابع انسانی منتقل شود. برای این که بتوان یک سازمان را به رشد و تعالی از نظر عملکرد نزدیک کرد باید روی منابع انسانی آن سرمایه‌گذاری کرد، در واقع با آموزش مهارت و تخصص به منابع انسانی است که زیرساخت توسعه در یک سازمان شکل می‌گیرد.
توجه به منابع انسانی در عصر ارتباطات
وقتی در عصر اطلاعات و ارتباطات هستیم، برتری سازمان‌ها به برخورداری از اطلاعات، دانش و چگونگی توزیع و تسهیم آن است. قابلیت کسب اطلاعات و دانش فنی و نحوه توزیع و چگونگی استفاده از آن توسط منابع انسانی است که بقا و رقابت پذیری سازمان را شکل می‌دهد.
در سازمان‌های پیشرفته این دانش و تخصص است که سرمایه اصلی سازمان محسوب شده و موتور محرک عملکرد نیروی انسانی را تشکیل می‌دهد. داشتن نیروی انسانی متخصص و ماهر می‌تواند بزرگترین برگ برنده یک سازمان در مقایسه با رقبا تلقی شود. به همین دلیل است که بزرگترین چالش سازمان‌ها جذب، توسعه و نگهداشت نیروی انسانی در فرآیندهای مدیریت منابع انسانی محسوب می‌شود.
اگرچه سرمایه، منابع و مواد اولیه عوامل مهمی در فرآیند تولید محصولات و خدمات محسوب می‌شوند، اما نیروی انسانی ماهر و با تخصص با استفاده از بهره‌برداری دانش محور از سرمایه و منابع می‌تواند تضمین کننده ادامه بقا و رقابت سازمان در عرصه تجارت برون سازمانی باشد.
ضرورت منابع انسانی در توسعه پایدار
تعریف جدید توسعه و پایداری در کسب و کارهای جدید باعث شده است که تاکید بسیاری بر سرمایه انسانی سازمان‌ها صورت گیرد. این مسئله تاثیر به سزایی در بقاء شرکت، پویایی و رقابت آن در عرصه تولید و خدمات خواهد داشت. این مسئله باعث می شود که سازمان‌ها در نگهداشت و توسعه منابع انسانی تلاش کرده و حتی به فکر دسترسی و توانایی جذب کارجویان مناسب در آینده باشند.
کمبود نیروی انسانی متخصص و با تجربه برای رده‌های شغلی مختلف به ویژه منصب‌های کلیدی سازمان می‌تواند ضررهای جبران ناپذیری برای سازمان در پی داشته و آسیب‌زا باشد. این آسیب‌ها شامل عدم پذیرش تغییر، توانایی اندک در رقابت سازمان و فقدان نوآوری می‌شود.
اهمیت رشد و توسعه منابع انسانی
باید گفت یک سازمان زمانی قادر به بقاء و توسعه است که بتواند نگرش، دانش و مهارت منابع انسانی خود را رشد و توسعه ببخشد و آن را در رویه‌های سازمانی خود به کار گیرد. برای پیشرفت و توسعه یک سازمان مدیران ارشد درون سازمان باید بتوانند نیازهای آتی سازمان را پیش‌بینی کرده و مطابق آن منابع انسانی لازم و کافی را در اختیار گرفته و برای توانمندسازی آن‌ها برنامه داشته باشد، در این صورت است که سازمان به ثبات، ارتقاء بهره‌وری و توانایی رقابت دست می یابد. بنابراین برای رسیدن به رشد و توسعه منابع انسانی یک سازمان باید توسعه پیدا کند.
ضرورت وجود مدیریت منابع انسانی در سازمان
همانطور که متوجه شدید منابع انسانی هسته و تمرکز اصلی همه نظام‌ها، فرآیندها، عملکردها و رویه‌های درون و برون سازمانی است، بنابراین برنامه‌ریزی‌های کوتاه و بلندمدت سازمان با هدف بهبود عملکرد و توسعه پایدار باید حول محور منابع انسانی صورت گیرد.
برای این که سازمان بتواند تمام مهارت‌ها و توانمندی‌های منابع انسانی خود را در سطوح فردی و سازمانی توسعه بخشد باید یک رویکرد سیستمی در تعیین استراتژی‌ها، اهداف و برنامه ریزی‌های مرتبط با منابع انسانی داشته باشد، به همین دلیل پیشنهاد می‌شود که سازمان‌ها با برخورداری از مدیریت منابع انسانی کارآمد و اثر بخش از نقش بالقوه منابع انسانی توسعه یافته در رشد اقتصادی، پیشرفت فناوری و ارتقاء عملکرد بهره‌مند شود.
استراتژی‌های به کار رفته در واحد منابع انسانی سازمان
استراتژی‌های معمول در واحد منابع انسانی سازمان‌ها معمولا در ۴ ردیف تعریف می‌شوند که به شرح زیر خواهد بود:
استراتژی تهاجمی
با استفاده از این استراتژی سعی می‌شود در گام نخست نارضایتی منابع انسانی سازمان کاهش پیدا کند. سپس با ایجاد رضایت نسبی در کارکنان سعی می‌شود که عوامل خارجی موثر بر کاهش تعهدات سازمانی کشف و خنثی شوند.
استراتژی محافظه کارانه
این استراتژی به مدیران منابع انسانی کمک می‌کند که به دنبال ایجاد راه کارهای انگیزشی از طریق ایجاد سیستم ارزیابی کارکنان باشند. برای تاکید و ضرورت اهمیت منابع انسانی سازمان می‌کوشد عملکرد کارکنان خود را ارتقاء دهد، برای این امر شاخص‌های عملکردی شفاف و قابل اندازه‌گیری تعریف می‌شود که نیروی انسانی عملکرد خود را با آن‌ها قیاس کند.
استراتژی تدافعی
با به کارگیری این استراتژی مدیران منابع انسانی سعی می‌کنند رضایت شغلی و تعهد سازمانی نیروی انسانی را در سازمان افزایش دهند. به این ترتیب اقداماتی مثل ایجاد تسهیلات رفاهی و نظام پاداش دهی تقویت می‌شود. ایجاد بیمه‌های تکمیلی و نظام درمانی، ساعات کاری شناور و امکان دورکاری از جمله راهکارهایی است که در این استراتژی انتخاب می‌شود.
استراتژی رقابتی
با انتخاب این استراتژی در سازمان سعی می‌شود تمرکز اصلی روی رقبای سازمان باشد و در سیستم جبران خدمات ارزیابی عملکرد و توسعه منابع انسانی مورد بررسی و تحلیل واقع شود. هدف از این کار علاوه بر نگهداشت و توسعه منابع انسانی سازمان، جذب و استخدام کارکنان شایسته سازمان‌های رقیب است.
اگر می‌خواهید در مورد ساخت استراتژی های مرتبط با منابع انسانی اطلاعات بیشتری به دست آورید می‌توانید این مقاله را درمورد ساخت استراتژی‌های منابع انسانی بخوانید.
جمع‌بندی نهایی
نقش منابع انسانی در رشد و توسعه سازمان‌ها انکارناپذیر است؛ این وظیفه مدیریت منابع انسانی است که از این سرمایه درون سازمانی در جهت پیشرفت و تعالی سازمان بهره‌گیری کند. کمبود منابع انسانی شایسته می‌تواند یکی از علل عدم پیشرفت سازمان باشد، به همین دلیل است که تقاضا برای نیروی انسانی ماهر و کارآمد رو به افزایش است و از طرفی تامین منابع انسانی متخصص به یک چالش برای سازمان‌ها تبدیل شده است. در واقع امروزه سازمان‌ها مستلزم طراحی فرآیندهای استراتژیک برای جذب و نگهداشت منابع انسانی متعهد و متخصص هستند. توسعه، تقویت انگیزش و ایجاد انگیزه‌های لازم برای بهره‌وری بیشتر از جمله مواردی است که باید به آن‌ها توجه بسیار شود.
برای دانش بیشتر در مورد منابع انسانی و موضوعات مرتبط با آن می‌توانید مقالات دسته‌ی اهمیت منابع انسانی را در سایت اچ آر سرویس مطالعه کنید.