افراد پیش از آن که وارد بازار کار شوند و فعالیت خود را به‌طور رسمی آغاز کنند، باید نسبت به انواع قرارداد کاری مطلع بوده و با هر کدام از آن‌ها آشنایی داشته باشد. این مهم سبب می‌شود تا اشخاص با آگاهی کامل از حقوق قانونی خود، قرارداد کاری را امضا نمایند. در مذاکره جلسه استخدامی، شرط‌هایی توسط کارفرما تعیین می‌شود که نیروی کار باید آن شرایط به پذیرد و پس از آن قراردادی بین آن‌ها ایجاد شده و رابطه‌ی کارفرما و نیروی کار آغاز می‌شود. در این مطلب قصد داریم در خصوص معرفی انواع قرارداد کار توضیح دهیم.

معرفی انواع قرارداد کاری

قرارداد کار چیست؟

قرارداد کار یک سند رسمی و قانونی بوده که در آن شرایط و قوانین برای آغاز و ادامه کار عنوان شده و هر دو طرف این قرارداد یعنی کارگر و کارفرما باید تمامی درخواست‌های خود را به صورت شفاف در آن یادداشت نمایند. اگر طرفین این قرارداد به توافق کامل دست پیداکنند، از آن پس رابطه کارگر و کارفرما آغاز می‌شود. براساس ماده ۷ قانون کار، در این قرارداد باید مشخص شود که کارگر در قبال دریافت حق‌السعی فعالیت معینی را به صورت دائم یا موقت انجام می‌دهد. قراردادهای کاری براساس حوزه فعالیت، مدت زمان کار و مواردی این چنینی به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شود.

انواع قرارداد کار

قرارداد کار را از نظر نوع استخدام می‌توان به دو دسته کلی قرارداد کار شرکت خصوصی و قراردادکار دولتی تقسیم بندی کرد. هر کدام از این دو دسته از نظر مدت زمان به انواع مختلف دیگری تقسیم بندی می‌شوند. در ادامه این مطلب از اچ آر سرویس با بررسی هر کدام از این دسته‌ها خواهیم پرداخت.

معرفی انواع قرار داد کار براساس نوع استخدام

افراد به هنگام آغاز کار خود، یک کدام از دسته‌های قرارداد کار دولتی یا خصوصی را امضا می‌کنند. هیچ کدام از انواع قراردادها خارج از دو دسته نبوده و یکی از زیرمجموعه‌های قرارداد دولتی و خصوصی هستند.

قرارداد کار دولتی

این قرارداد بین دولت و افراد بسته شده و دولت نقش کارفرما را دارد. تمامی قراردادهای استخدامی که در ارگان‌های مختلف دولتی بسته می‌شوند در این دسته قرار می‌گیرند. به طور حتم تمامی قراردادهای کار دولتی از یک نوع نبوده و نوع قرارداد کار با افراد و مجموعه‌های مختلف متفاوت است. بدین ترتیب انواع قرارداد کار دولتی به ۳ دسته مختلف تقسیم می‌شود.

·         قرارداد کار دولتی رسمی

این افراد برای به صورت رسمی جذب دولت شده و فعالیت آن‌ها برای دولت تا هنگام بازنشستگی ادامه دارد. افراد برای استخدام باید گزینش‌های مرتبط با فعالیت دولتی خود را بگذرانند. این افراد تحت پوشش بیمه بوده و تسهیلات بازنشستگی خود را از صندوق بازنشستگی کشور دریافت می‌کنند.

·         قرارداد کار دولتی پیمانی

افراد براساس یک پیمان‌نامه در یکی از ارگان‌های دولتی استخدام می‌شوند. این نوع قرارداد را نیز می‌توان قرارداد غیررسمی دانست. بعد از گذشت مدت زمان تعیین شده در پیمان‌نامه از زمان استخدام، در صورت رضایت طرفین امکان تمدید آن وجود دارد و در برخی موارد می‌تواند منجربه استخدام رسمی شود. این افراد تحت پوشش صندوق تامین اجتماعی دارند.

·         قرارداد کار دولتی کارکنان خدمات

در این نوع قرارداد دولتی افراد در یکی از بخش‌های دولتی برای انجام فعالیت‌های خدماتی و مسئولیت‌های پشتیبانی جذب می‌شوند. این افراد تحت پوشش تامین اجتماعی بوده و براساس قانون کار فعالیت می‌کنند.

قرارداد کار سازمان‌های خصوصی

تمامی قراردادهای غیردولتی در این دسته قرار می‌گیرند. افراد مشغول به کار با این نوع قرارداد، تحت نظر نظام قانون کار بوده و از مزایای تامین اجتماعی بهره‌مند هستند. به‌طور کلی هر فرد مشغول به کار براساس یکی از این دو دسته اصلی دولتی و خصوصی قرارداد کاری خود را منعقد کرده است. عامل مهم بعدی مدت زمان هر کدام از این قراردادها است.

قرارداد کار از نظر مدت کار

تمامی دسته‌های قرارداد کار دولتی و خصوصی براساس مدت زمان قرارداد به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود. انواع آن به شرح زیر است.

قرارداد کار موقت

در این نوع قرارداد کار مدت زمان آغاز و پایان آن معین بوده و به طور معمول پیش از آن که موعد قرارداد به پایان برسد، جلسه‌ای بین کارگر و کارفرما ایجاد شده و در آن برای ادامه فعالیت مذاکره می‌شود. در صورتی که مدت زمان قرارداد به پایان برسد و کارگر به فعالیت خود ادامه داده و توافقی صورت نپذیرد  کارگر می‌تواند ادعا کند تمدید مدت قرارداد به صورت شواهی انجام شده است.

قرارداد کار غیر موقت

در این نوع قرارداد تنها زمان آغاز فعالیت و توافق در آن ذکر شده و زمان پایان اعلام نشده است. در این نوع قرارداد، کار باید به شکلی مستمر و غیرقابل اتمام باشد. امکان فسخ قرارداد به صورت یک طرفه در این توافق وجود نداشته و طرفین باید براساس قوانین خاص قرارداد را فسخ کنند.

قرارداد کار برای انجام فعالیت مشخص

در این نوع قرارداد طرفین برای انجام یک فعالیت مشخص با یکدیگر به توافق می‌رسند. در این قرارداد پس از پایان فعالیت و اتمام مدت زمان آن، کارفرما متعهد به پرداخت هزینه اعلام شده است. در این نوع قرارداد امکان فسخ یک طرفه آن نیز وجود نداشته و باید طرفین با یکدیگر به توافق برسند. با پایان فعالیت انجام شده که قرارداد براساس آن تنطیم شده است، قرارداد کار خاتمه می‌یابد.

قرارداد کار تمام وقت و پاره وقت

اگر فعالیت یک شخص در طول روز ۸ ساعت و مجموع آن در یک هفته ۴۴ ساعت باشد، قرارداد کاری آن تمام وقت بوده و در صورتی کا ساعاتی آن کمتر از میزان تعیین شده باشد در دسته پاره وقت قرار می‌گیرد. این قرارداد مشمول قانون کار بوده و براساس جزئیات مندرج در این توافق‌نامه صورت می‌پذیرد.

قرارداد کار مشاوره‌ای، قرارداد کارآموزی و قرارداد کارمزدی از دیگر انواع قرارداد کار است.همچنین می‌توانید مطلب مدل کار ترکیبی چیست؟ hybrid work چه مزایایی دارد؟ را بخوانید.

در این مطلب سعی شده به‌طور کامل و مفید به معرفی انواع قرارداد کار بپردازیم. افراد با اطلاع کامل از نوع قرارداد کار می‌توانند از بروز هرگونه مشکل مانند سواستفاده‌های احتمالی کارفرما جلوگیری کنند. هم‌چنین مطلع بودن از این مهم می‌تواند سبب آگاهی کامل نسبت به تمامی حقوق کارگر و کارفرما شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید از قسمت جستجو وب سایت آرنیکا وب برای دسترسی به سایر مقالات مفید این وب سایت استفاده نمایید. هم‌چنین می‌توانید از طریق پل‌های ارتباطی معین شده برای ارتباط با کارشناسان این حوزه اقدام نمایید.