اهمیت منابع انسانی و جذب نیروی کارآمد و ماهر بر کسی پوشیده نیست و این وظیفه برعهده کارشناس منابع انسانی است. در حقیقت کارشناس از نیروی انسانی به منظور رسیدن به اهداف سازمان استفاده می‌کند. این که کارشناس منابع انسانی چه کسی است و چه وظایفی بر عهده دارد موضوعی است که در این مقاله از اچ آر سرویس به آن می‌پردازیم.
کارشناس منابع انسانی کیست؟
این عضو سازمانی، مسئول مستقیم انتخاب و گزینش کارکنان و نیروی انسانی در بخش‌های مختلف است. به عبارت دیگر وی عنصر اصلی سیاست‌گذاری در بخش منابع انسانی یک سازمان محسوب می‌شود و بر روند جذب، مصاحبه، استخدام، آموزش، به کارگیری و حفظ کارکنان یک شرکت نظارت دارد.
باید گفت که کارشناسان منابع انسانی افرادی هستند که از توانایی کارکنان شناخت کافی داشته و برای افزایش توانمندی و انگیزه کارکنان متناسب با اهداف سازمانی برنامه‌ریزی می‌کنند.
وظایف کارشناس منابع انسانی
وظایف متعددی تعریف شده است که اگر بخواهیم به صورت کلی به وظایف این رده سازمانی نگاه کنیم می‌توان گفت که شامل موارد زیر خواهد بود:
- مشاوره با مدیران ارشد سازمان برای بررسی نیازهای استخدامی و تخصص‌های مورد نیاز شرکت یا سازمان
- مصاحبه‌های شغلی با افراد جویای کار در زمینه تخصص کاری، میزان تحصیلات، مهارت‌ها و توضیح در مورد جزئیات کار و انتظارات از رده شغلی مورد نظر
- بررسی صحت سوابق و رزومه کاری افراد جویای کار.
- ارجاع کارجویان و رزومه و مدارک آن‌ها به افراد ذی‌صلاح برای تصمیم‌گیری در مورد استخدام یا عدم استخدام افراد.
- نظارت بر روابط منابع انسانی سازمان و حل مشکلات موجود.
- آنالیز عملکرد کارکنان در بخش‌های مختلف سازمان.
- تعیین حقوق، دستمزد و مزایای کارکنان متناسب با توانایی‌ها و وظایف افراد.
- تعیین نیازهای آموزشی و برنامه ریزی برای رفع آن‌ها، تشکیل کلاس‌های آموزشی برای کارکنان، مشاوره برای نوع دوره‌های لازم آموزشی و نحوه برگزاری آن‌ها.
دانش و مهارت مورد نیاز کارشناس منابع انسانی
یک شخص برای این که تبدیل به یک کارشناس موفق در حوزه منابع انسانی شود نیاز به مهارت‌ها و تخصص‌هایی دارد که در این بخش به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
توجه به جزئیات
از آن جایی که کارشناس وظیفه حساسی را در سازمان برعهده دارد باید به جزئیات عملکردها و روابط دقت فراوانی داشته باشد. در مورد انجام اموری مثل استخدام یا ارزیابی عملکرد کارکنان توجه به جزئیات بسیار مهم خواهد بود.
مهارت‌های تصمیم گیری
شخص کارشناس باید برای انتخاب بهترین افراد، بهترین سیاست ها و استراتژی ها و همچنین بهترین روش‌های انجام کار تصمیم گیری کند، بنابراین چنین شخصی باید به مهارت‌های تصمیم‌گیری کاملا مسلط باشد.
کار تیمی
از آن جایی که کارشناس منابع انسانی با بخش‌های مختلف سازمان در ارتباط خواهد بود بهتر است دارای روحیه همکاری تیمی و تعامل با سایر افراد باشد.
مدیریت و سازماندهی
برای نظارت بر عملکرد کارشناسان و فرآیندهای بخش منابع انسانی و هماهنگی آن‌ها نیاز است که کارشناس منابع انسانی توانایی خوبی در مدیریت و سازماندهی داشته باشد.
روابط عمومی قوی
این اشخاص باید دارای مهارت های مناسب برای ایجاد تعامل و ارتباط با سایر افراد در سازمان و خارج از آن باشند. داشتن روابط عمومی قوی به کارشناس منابع انسانی اجازه می‌دهد که این شخص ارتباطات موثری با سایر بخش‌های سازمان یا افراد جویای کار در زمان تامین منابع انسانی و مصاحبه‌های شغلی داشته باشد.
اخلاق مداری
اگرچه این مورد نه یک مهارت که یک خصوصیت فردی است، اما باید در نظر داشت که یکی از فاکتورهای مهم برای این رده سازمانی داشتن اخلاق حرفه‌ای است که خود می تواند شامل موارد بسیار زیادی از جمله رازداری، قضاوت عادلانه، صحت اطلاعات، شایسته سالاری و … باشد.
توانایی حل اختلاف
یکی از اصلی‌ترین مسئولیت‌هایی که بر گردن یک کارشناس منابع انسانی است، حل اختلافات احتمالی در محیط کار می‌باشد. این اختلافات ممکن است میان دو همکار یا بین یکی از مدیران و کارمندان ایجاد شوند. در این شرایط، کارشناسان منابع انسانی با تکیه بر مهارت حل اختلاف خود تلاش می‌کنند تا مشکلات پیش آمده را رفع کنند. آن‌ها باید بتوانند به خوبی به صحبت‌های طرفین گوش کنند و اختلاف بین افراد سازمان را محترمانه مدیریت و کنترل نمایند.
عملکرد چند وظیفه‌ای
کسی که در یک سازمان با مسئولیت کارشناس منابع انسانی شاغل است، باید بتواند به صورت روزانه مسئولیت‌های متعدد و گوناگونی را به سرانجام برساند. به عنوان مثال، این متخصصین ممکن است در طول روز با کارهایی مانند تقاضای مرخصی کارمندان، رفع مشکلات کارکنان جدید، زیر نظر داشتن شبکه‌های اجتماعی و ده‌ها وظایف مانند آن روبرو شود. مهارت عملکرد چند وظیفه‌ای به یک کارشناس حوزه منابع انسانی کمک می‌کند تا راحت‌تر بتواند با وظایف چندگانه خود کنار بیاید.
قدرت برخورد با منطقه خاکستری
بیشتر مسائلی که مدیران منابع انسانی با آن روبرو هستند، در منطقه خاکستری قرار دارند. منظور از منطقه خاکستری، شرایطی است که برای روحیه انسانی چندان خوشایند نیست و افراد را دچار اضطراب و تنش می‌کند. کسی که به عنوان یک مسئول حوزه منابع انسانی فعالیت می‌کند، باید بتواند برای قوی ماندن در این شرایط، قدرت خود در برخورد با منطقه خاکستری را بالا ببرد و این مهارت را درون خود تقویت کند.
تمرکز دوگانه
کارمندان از یک متخصص واحد منابع انسانی انتظار دارند تا از نگرانی‌هایشان حمایت کند. در عین حال، یک کارشناس موظف به اجرای سیاست‌های مدیریت ارشد نیز می‌باشد. در چنین وضعیتی، متخصص منابع انسانی باید بتواند تعادل را در عملکرد خود اجرا کرده و با ظرافت رفتاری، اعتماد کارکنان و مدیران ارشد مجموعه را به صورت هم‌زمان جلب کند.
مدیریت تغییر
معمولا مهم‌ترین فاکتوری که در شرکت‌ها به صورت پیوسته تغییر می‌کند، افراد آن مجموعه می‌باشد. از یک کارشناس منابع انسانی انتظار می‌رود که تغییرات ایجاد شده در نیروی انسانی و هر تحول دیگری را به بهترین شکل مدیریت و ساماندهی کند و به خوبی از پس مدیریت تغییرات سازمان برآید.
درآمد کارشناس و مدیر منابع انسانی
در سازمان‌های دولتی، درآمد کارشناسان منابع انسانی براساس قانون مدیریت خدمات کشوری مشخص می‌شود که این مقدار به مرور زمان تغییر می‌کند و ثابت نیست. در بخش‌های خصوصی، حقوق دریافتی یک کارشناس منابع انسانی مبالغ مختلفی دارد و هر شرکتی براساس سیاست‌های پرداختی و توان مالی خود حقوق آن‌ها را مشخص می‌کند.
چگونه می‌توان یک کارشناس منابع انسانی موفق بود؟
برای این که وارد این حیطه شغلی شوید نیاز است که تحصیلات مرتبطی در این زمینه داشته باشید، معمولا برای این رده سازمانی تحصیلات در رشته مدیریت به ویژه گرایش منابع انسانی مورد نیاز است. البته بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها به تجربه و مهارت فرد بیش از مدرک تحصیلی توجه می‌کنند.
داشتن تجربه و شناخت کافی در خصوص ارتباط با منابع و سیستم‌های نرم افزاری منابع انسانی می تواند از فاکتورهای مهم برای موفقیت در این سمت شغلی باشد. اگر می خواهید در این شغل موفق باشید بهتر است مهارت‌هایی چون مهارت‌های شنیداری و گفتاری قوی، درک بالا، مدیریت اختلافات، رازداری، اخلاق مداری و مهارت‌های گزارش نویسی، قضاوت و تصمیم‌گیری صحیح را در خود تقویت کنید.
فراموش نکنید که این رده سازمانی یک شغل کاملا برون‌گرا است، بنابراین باید به تعاملات اجتماعی و روابط عمومی قوی در این رده شغلی توجه ویژه داشت. مهم‌ترین نکته در خصوصص مهارت‌های مورد نیاز شخصی برای احراز این شغل توانایی در برقراری ارتباط بین بخش‌های مختلف سازمان و کنترل و مدیریت آن‌ها است.
نگاهی به بازار کار رده سازمانی کارشناس منابع انسانی
کارشناس منابع انسانی رده شغلی است که در همه شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی یا خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. آنچه اهمیت دارد این است که از افراد با مهارت مناسب و تخصص بالا در این زمینه بهره برده شود. کارایی شغل کارشناس منابع انسانی زمانی مشخص می‌شود که پیشرفت و توسعه روابط درون سازمانی و تامین منابع انسانی مورد نیاز به خوبی قابل رویت باشد.
وقتی کارشناس منابع انسانی توانایی لازم برای مدیریت و پیاده سازی استراتژی‌های تعیین شده را داشته باشد، پیشرفت سازمان را در پی خواهد داشت و به این ترتیب این رده سازمانی یک شغل بسیار کارآمد، مهم و تخصصی شناخته می‌شود که می‌تواند بازار کار خوبی برای افراد دارای مهارت و تحصیل مناسب داشته باشد.
جمع بندی نهایی
با توجه به تعاریفی که ارائه شد مشخص است که کارشناس منابع انسانی از نظر ماهیت با مدیر منابع انسانی بسیار نزدیک است اما در جزئیات این دو رده سازمانی کاملا شرایط مختلفی دارند. برای این که کارشناس منابع انسانی در حیطه شغلی تعریف شده خود موفق باشد باید دارای مهارت‌های بی‌شماری باشد که در مقاله به بخشی از آن‌ها اشاره کردیم.
تامین سرمایه انسانی با تخصص و مهارت لازم مهم‌ترین وظیفه یک کارشناس منابع انسانی است که حیات سازمان را تضمین می کند. بنابراین باید سعی کرد افرادی را برای احراز این شغل انتخاب کنیم که دارای مهارت و تخصص لازم در این زمینه باشند. نباید فراموش کرد که پیشرفت و توسعه سازمان در گرو تصمیماتی است که در بخش منابع انسانی گرفته می‌شود.
پیشنهاد ویژه: کتاب های منابع انسانی