در عصر کنونی سازمان‌ها برای بقای خود نیاز به استفاده از تجربیات گذشته و سازگاری با تغییرات محیطی دارند. درواقع ویژگی انطباق پذیری، یکی از مهم‌ترین خصوصیات هر سازمانی است و آن را در راه رسیدن به اهدافش یاری می‌کند. سازمان‌های انطباق پذیر به دلیل بهبود ارتباط با محیط بیرون سیاست‌هایی را جهت ارتقاء عملکرد سازمانی ایجاد می‌کنند. در ادامه با اچ آر سرویس همراه باشید تا به طور کامل بررسی می‌کنیم که انطباق پذیری سازمانی چیست و چنین سازمانی چه عملکردی دارد؟
تقویت ظرفیت انطباق پذیری در هر سازمان، تضمین کننده بهره‌وری و کارایی آن سازمان می‌باشد. همچنین هرچه کارایی یک سازمان بیشتر باشد، رضایتمندی مشتریان از خدمات سازمانی بیشتر خواهد بود. در این میان نباید از سازگاری کارکنان سازمان با تغییرات اعمالی در آن سازمان غافل شد؛ زیرا در عصر کیفیت‌گرایی هم‌سو شدن سازمان و کارکنان در یک راستا و در جهت رسیدن به یک هدف مشخص از مهم‌ترین عوامل مؤثر در موفقیت آن سازمان خواهد بود.
انطباق پذیری سازمانی چیست؟
انطباق پذیری سازمانی را می‌توان میزان توانایی سازمان‌ها در یادگیری مداوم و پاسخ به تغییرات درونی و بیرونی سازمان تعریف کرد. در واقع سازمان‌های انطباق پذیر، سازمان‌هایی هستند که قابلیت سازگاری با تغییرات محیطی را دارند و می‌توانند پس از تجربه یک بحران به منابع انسانی مفید و کارآمد بازگردند. انطباق پذیری امری دشوار است و معمولا سازمان‌ها و کارکنان را با چالش‌های زیادی روبه‌رو می‌کند. بنابراین باید با رعایت اصولی مشخص، سختی این کار را تا حدودی کاهش داد. بهترین راه برای سهولت در این امر، آشنایی با اصول انطباق پذیری سازمانی است که در ادامه مطلب به آن اشاره خواهیم کرد.
ظرفیت انطباق پذیری سازمانی یعنی چه؟
ظرفیت انطباق پذیری یکی از عناوین مهم در مطالعات سازمانی محسوب می‌شود و به میزان توانمندی سازمان‌ها در نظارت، ارزیابی و تمرکز بر روی تغییرات داخلی و خارجی آن‌ها بستگی دارد. در واقع می‌توان ظرفیت انطباق پذیری یک سازمان را با ظرفیت انعطاف پذیری آن سازمان یکی دانست. هرچه توانایی و قابلیت انعطاف در یک سازمان بیشتر باشد مسئله انطباق با سهولت بالاتری امکان‌پذیر خواهد بود. در مسئله ظرفیت انطباق پذیری، کارکنان هر مجموعه نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند؛ زیرا برای تحقق این امر تغییرات رفتاری و همکاری همه‌جانبه الزامی است.
اصول انطباق پذیری در سازمان‌ها
داشتن چشم‌انداز کلی
درگیر شدن با مسائل روز و توجه به آن خوب است اما داشتن چشم‌اندازی کلی و پیش‌بینی آینده امری حائز اهمیت در انطباق پذیری شناخته می‌شود. سعی کنید به عنوان رهبر، دیدی از بالا به محیط درون سازمان داشته باشید و الگوهای نوظهور را کشف کنید.
شناخت مشکلات انطباق پذیری
شناخت مشکلات انطباق پذیری از مهم‌ترین اصولی است که باید در سازمان‌ها به آن پرداخته شود. بازبینی باورها، ارزش‌ها و هنجارهای یک سازمان به طرف سازی تعارض‌هایی که سبب اختلال در سازمان شده است کمک می‌کند. شناسایی این اختلالات و مشکلات می‌تواند نقش مهمی در بهبود عملکرد سازمان‌ها داشته باشد.
تنظیم فشارهای روانی در سازمان
برای اعمال تغییرات سازنده لازم است فرصت کافی در اختیار کارکنان باشد تا بتوانند با یکدیگر به بحث و تبادل‌نظر بپردازند. بهتر است پیش از هرچیز مسائل و ارزش‌های اساسی تعریف گردند و سپس میزان فشار کار بر اساس این تعاریف در نظر گرفته شود.
حمایت از کارکنان
حمایت از افراد خلاقی که از خط مشی مدیریت دور می‌شوند اگرچه کار سختی است اما در مواردی الزامی است؛ زیرا دیدگاه‌های متفاوت، تفکراتی نو خلق می‌کنند. ریسک و مسئولیت‌پذیری در هر سازمان نیازمند تشویق است و رهبر سازمان باید با پشتیبانی از کارکنان خود به آن‌ها فرصت اشتباه و تجربه‌های جدید بدهد. این کار می‌تواند در رشد و توسعه سازمان مؤثر باشد.
برای اطلاع بیشتر در مورد حمایت کارکنان می‌توانید مقاله پاداش کارکنان و ویژگی‌های تعیین کننده برای توزیع و ارائه آن را نیز بخوانید.
اجزای یک سازمان انطباق پذیر
یک سازمان انطباق‌پذیر، سازمانی است که متمرکز بر فعالیت‌هایی که اثرات مثبتی بر بهبود عملکرد آن دارند. در واقع ساختار چنین سازمان‌هایی اجازه انطباق را به صاحبان تجاری می‌دهند. بدون شک تمامی شرکت‌های انطباق پذیر دارای مدیران اجرایی، مشاوران و سرمایه‌گذارانی است که اهداف و استراتژی‌ها را تعیین می‌کنند.
باید توجه داشت که داشتن یک برندینگ ثابت نیز می‌تواند نقش مؤثری در انطباق پذیری سازمان‌ها داشته باشد و به سرعت رشد آن‌ها کمک کند. داشتن ابزارهای مقیاس کارآمد که قابلیت سنجش و مدیریت را دارند از دیگر ویژگی‌های یک سازمان منطبق است و به بودجه‌بندی اصلی نیز کمک می‌کند.
انواع مهارت‌های انطباق پذیری در سازمان
مهارت یادگیری
افرادی که دارای مهارت یادگیری هستند از شکست بیمی ندارند؛ شکست برای چنین افرادی بخشی از یادگیری و کسب تجربه است. چنین افرادی در موفقیت سازمان تأثیرگذارند و در کنار رشد شخصی، پیشرفت سازمانی را هم نیز به دنبال خواهند داشت. همکاری، تفکر انتقادی، تمرکز بر روی جزئیات، پیشرفت‌های مستمر و… از دیگر ویژگی‌های این افراد محسوب می‌شود.
پشتکار
افرادی که دارای پشتکار هستند از سازگاری خوبی بهره‌مند می‌باشند و اهل جا زدن نیستند. این افراد روحیه بالایی در مواجهه با چالش‌ها و سختی‌های کار دارند و می‌توانند به شکل مثبتی سایر کارکنان را در زمان‌های سخت برای ادامه دادن ترغیب کنند. مثبت اندیشی، انگیزه بالا، کنترل استرس و… به عنوان مهم‌ترین خصوصیات این افراد شناخته می‌شود.
کنجکاوی
کنجکاوی یکی از اصلی‌ترین مهارت‌های انطباق پذیری سازمانی است. افراد کنجکاو ذهن پویایی دارند و از تفاوت‌ها نمی‌ترسند. چنین افرادی می‌توانند به سهولت با محیط‌های متنوع سازگار شوند. تحقیق و پژوهش، پذیرش تفاوت‌ها، روشنفکری و ارتباط غیرکلامی از بارزترین ویژگی‌های این افراد است.
توانمندی
معمولا در هر سازمانی اهداف و ارزش‌ها مشخص است اما گاهی مسیر رسیدن به این اهداف سخت و پیچیده است. افزایش توانمندی‌های فردی می‌تواند مسیر رسیدن را هموار سازد. استفاده از تکنیک‌های جدید و خلق تدابیر ویژه در این امر بسیار کمک‌کننده خواهد بود. ابتکار و خلاقیت، بودجه‌بندی مناسب، قابلیت حل مسئله و توجه به الگوها از دیگر ویژگی‌های افراد توانمند می‌باشد.
مهارت مدیریت منابع (Resource Management)
یکی از مهم ترین دلایل عدم وجود انطباق سازمانی را، می‌توان در عدم آگاهی نسبت به مفهوم مدیریت منابع انسانی دانست. بسیاری از کارمندان و حتی مدیران سازمان ها شناخت کافی نسبت به مفهوم “منبع” (Resource) نداشته و نمی‌دانند که بارزترین ویژگی منابع در سازمان، محدودیت آن است.
از این رو، هنگامی که اعضاء یک سازمان توجهی به محدود بودن منابع سازمان نداشته باشند، موجب اتلاف و هدر رفت منابعی می‌شوند که جایگزینی آن ها در بسیاری از مواقع، کاری دشوار و حتی نشدنی است.
در مطالعات سازمانی، مدیریت منابع این گونه تعریف می‌شود: “فرایند توسعه کارامد و استفاده بهینه از منابع یک بنگاه اقتصادی یا سازمان که باید در زمان مناسب نیز انجام شود.” احتمالا با این پرسش مواجه شده اید که منابع سازمانی چه چیزهایی هستند و مدیریت منابع چگونه موجب انطباق پذیری سازمانی خواهد شد؟
در واقع منابع شامل موارد بسیار زیادی هستند که در ادامه لیستی از مهم ترین آن ها را آورده ایم.
- برند شخصی و یا برند کارفرمایی (Employer / Organizational Brand)
- زمان (Time)
- منابع مالی (Financial Resources)
- شبکه ارتباطات انسانی (Relationship Network)
- مشتریان (Customers)
- منابع اطلاعاتی (Informational Resources)
- منابع انسانی (Human Resources)
- اعتماد میان اعضاء (Interpersonal Trust)
احتمالا با مطالعه موارد گفته شده متوجه شده اید که مدیریت منابع در سازمان های انطباق پذیر به درستی اجرا می‌شود و اینگونه سازمان ها، ضمن استفاده صحیح از منابع متعدد خود، اهمیت و ارزش بالای منابع موجود را درک کرده و قابلیت بالایی در جلوگیری از اتلاف منابع خود دارند.
مهارت های تحلیلی
مهارت های تحلیلی، یکی دیگر از انواع مهارت‌های انطباق پذیری در سازمان به شمار میآید و به بیان ساده، مجموعه ای از توانایی ها در زمینه حل مسأله، تصمیم گیری و همچنین تجزیه و تحلیل اطلاعات می‌باشد.
با توجه به تعریف فوق، مهارت های تحلیلی در بیشتر اوقات برای کارمندان و حتی مدیران سازمان ها، امری ضروری محسوب می‌شود. بنابراین در صورتیکه چنین مهارتی در میان افراد یک سازمان وجود داشته باشد؛ می‌تواند تأثیر بسزایی در افزایش انطباق پذیری سازمان، حل مشکلات موجود و بالا رفتن بهره وری سازمان داشته باشد.
مهارت های تحلیلی که در ادامه به آن ها اشاره می‌کنیم، هنگامی بیشترین کاربرد را دارند که مسائل پیش روی فرد یا سازمان، دارای راه حل های واضح و روشن نباشد و یا برای حل مسأله موجود چندین متغیر مختلف وجود داشته باشد.
بهتر است بدانید که افراد دارای مهارت های تحلیلی از تفکر تحلیلی بالایی برخوردارند و به خوبی میدانند که چگونه در لحظات حساس، سنجیده عمل کرده و تصمیمات صحیحی اتخاذ کنند. از سوی دیگر، این افراد به دلیل ارزیابی جواب مختلف یک مسأله، هیچگاه عجولانه دست به انجام امور مختلف نمیزنند.
اینگونه عملکرد سنجیده در کنار یک نگرش سیستمی و جامع به مسائل سازمان، باعث می‌شود مدیران به هیچ وجه از توانمندی های پنهان کارمندان خود غافل نشوند و از سوی دیگر، کارمندان نیز، خطاهای کاری خود را به حداقل برسانند. به این ترتیب، شاهد توسعه سازمان در ابعاد مختلف و از همه مهم تر، افزایش انطباق پذیری سازمان خواهیم بود.
انواع مهارت‌های تحلیلی
- مهارت در ارتباط
- خلاقیت
- تفکر انتقادی
- تحلیل داده
- پژوهش و تحقیق
جمع بندی
موارد فوق را می‌توان مهم‌ترین مهارت‌های انطباق پذیری دانست و باید افزود که همدلی، بردباری، مدیریت پروژه، مدیریت زمان و منابع، اراده، صداقت، وفاداری، تعهد، فعال بودن، توانایی مذاکره و… از دیگر مهارت‌های انطباق پذیری محسوب می‌شود. ما در این مطلب سعی کردیم که توضیحات کاملی در پاسخ به سوال انطباق پذیری سازمانی یعنی چه؟ ارائه کنیم. امیدواریم که اطلاعات بیان شده مفید و کارآمد باشد و بتواند در پیشرفت سازمان‌ها تا حدود قابل توجهی تأثیرگذار باشد.
بسیار عالی و مفید
در عین خلاصه بودن
ممنون از نظر خوبتون، خوشحالیم که براتون مفید بوده🌸