موارد زیادی را می‌توان نام برد که بر رفاه کارمندان در محل کار تاثیرگذار است. اصلی‌ترین مورد، روشی است که افراد سازمان بر اساس آن به همکاری با یکدیگر می‌پردازند. زمانی که کارمندان یک سازمان نتوانند با هم همکاری و همیاری داشته باشند رضایت شغلی، بهره‌وری و بسیاری از موارد دیگر در آن‌ها کاهش می‌یابد. باید به وسیله روانشناسی به این افراد کمک کرد تا بتوانند به خوبی در کنار هم فعالیت کنند. سوالی که برای بیشتر افراد ایجاد می‌شود این است که چگونه روانشناسی به رفتار سازمانی کمک می‌کند؟ و نقش آن بر رفتار سازمانی چیست؟ برای دریافت پاسخ این سوال در ادامه با اچ آر سرویس همراه باشید.
تعریف رفتار سازمانی با توجه به روانشناسی
رفتار سازمانی تجزیه و تحلیل رفتارهای افراد در سازمان است و در واقع کاربرد روانشناسی در هر سازمان یا محل کار می‌باشد. به طور کلی رفتار سازمانی بر پایه علوم اجتماعی و روانشناسی طرح ریزی شده است.
چگونه روانشناسی به رفتار سازمانی کمک می‌کند؟
ابتدا باید گفت رفتار سازمانی از سه بعد فردی، گروهی و سازمانی تشکیل شده است. باید دید نقش روانشناسی در هر کدام از این ابعاد چگونه عمل می‌کند.
روانشناسی در سطح فردی
سطح فردی رفتار سازمانی به مطالعه‌ی انگیزه، خلاقیت، شخصیت، رفتار مشارکتی و اخلاق می‌پردازد. در این سطح تجزیه و تحلیل رفتار سازمانی به شدت بر روانشناسی متمرکز می‌شود. به کمک روانشناسی می‌توان به حالات درونی افراد پی برد و بهترین عملکرد را برای برخورد آن‌ها در نظر گرفت. در سطح فردی رفتار سازمانی باید رفتار افراد به طور تک به تک نظارت داشت. نوع تیپ شخصیتی فرد بسیار مهم است.
داشتن اطلاعات کافی در خصوص شخصیت افراد می‌تواند در ایجاد زمینه‌های بهره‌وری در عملکرد فرد نیز تاثیرگذار باشد. این موضوع بسیار مهم است که فرد درون‌گراست و یا برون‌گرا؟ همچنین منطقی یا احساساتی بودن فرد در رفتار سازمانی موثر است. این موارد تنها به کمک علم روانشناسی شناخته می‌شود. افراد قبل از استخدام باید تست‌های مختلف روانشناسی و شخصیتی را انجام دهند. هر مسئولیت در سازمان، نیازمند یک فرد با تیپ شخصیتی مشخص است، این موضوع در رفتار سازمانی افراد با یکدیگر تاثیرگذار است.
روانشناسی در سطح گروهی
در سطح گروهی، رفتار سازمانی به مطالعه رهبری، هنجارها، ارتباط بین افراد، قدرت، نقش‌ها و شبکه‌ها می‌پردازد. روانشناسی در این سطح تنها به ارتباط بین افراد کمک می‌کند. این که افراد درون گروه به وسیله چه شخصی رهبری و مدیریت می‌شوند و این فرد از دید روانشناسی دارای چه ویژگی‌های شخصیتی است. از مهم‌ترین موارد در رفتار سازمانی در سطح گروهی، ارتباط بین افراد است. این که اعضای یک گروه یا تیم به چه صورت با هم رفتار می‌کنند، عمدتا به رهبر گروه مرتبط است.
رهبر گروه باید بر اساس تکنیک‌های روانشناسی بتواند به ترغیب افراد درون گروه یا تیم برای همکاری و همیاری با یکدیگر بپردازد. همچنین رهبر باید مهارت بسیار خوبی در شخصیت شناسی داشته باشد تا به کمک آن، تیپ شخصیتی تمامی اعضای گروه را بشناسد و توانایی رهبری آن‌ها را پیدا کند. نفوذ رهبری در افراد در نوع ارتباط اعضا و پیشبرد اهداف تیم بسیار تاثیرگذار است. بنابراین روانشناسی در سطح گروهی رفتار سازمانی بیشتر معطوف رهبر گروه است.
روانشناسی در سطح سازمانی
روانشناسی در سطح سازمانی به تجزیه و تحلیل شامل مطالعه ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، همکاری بین سازمانی و تنوع فرهنگی می‌پردازد. در این سطح از رفتار سازمانی، رفتار افراد سازمان، مدیریت با کارکنان و سازمان در مقابل سازمان دیگر مورد بررسی قرار می‌گیرد. علم روانشناسی تعیین کننده این تعاملات افراد و سازمان‌ها با یکدیگر است. با داشتن دانش روانشناسی می‌توان رفتار سازمانی در سطح سازمان را بهتر به نمایش گذاشت. سازمان می‌تواند بر احساسات، رفتار و اعمال افراد درون سازمان تاثیر بگذارد. این تاثیر حاصل رفتار جمعی افراد درون سازمان، دو سازمان با یکدیگر و مدیریت با کارمندان است.
بیشترین کمک روانشناسی به رفتار سازمانی در سطح فردی است. همان‌طور که گفته شد تجزیه و تحلیل رفتار سازمانی به شدت بر روانشناسی متمرکز است. به طور کلی علم روانشناسی در هر مرحله به کمک رفتار سازمانی می‌آید و جزئی جداناپذیر سازمان‌ها می‌باشد.
هدف روانشناسی سازمانی چیست؟
شاخه روانشناسی سازمانی علمی است که به یک چارچوب کلی پیرامون محیط کار می‌پردازد. هدف روانشناسی سازمانی، ارزیابی شرایط داخلی سازمان و افزایش بهره‌وری کارمندان آن سازمان است. توجه به رفتارهای عمومی کارمندان، ارزیابی جنبه‌های مختلف سازمان، بررسی علل بروز واکنش‌های منفی و مثبت افراد فعال در سازمان و… از اهداف روانشناسی در این زمینه است.
در واقع روانشناسی سازمانی با ایجاد محیطی شاد و پویا سبب افزایش کیفیت کار کارمندان و سازمان شده و میزان کارایی و اثربخشی سازمان را افزایش می‌دهد. همچنین روانشناسی مثبت و کار با تمرکز بر روی حال افراد سبب خلق نوآوری و رشد توانایی‌های آن‌ها می‌گردد که بهبود این توانمندی‌ها، رضایتمندی کارمندان و حال خوب آن‌ها را به‌دنبال خواهد داشت. بدون شک داشتن یک نگرش مثبت و کاهش منفی‌گرایی در محیط کار نقش به‌سزایی در دستیابی به موفقیت و بهره‌وری سازمان دارد.
اهداف رفتار سازمانی و روانشناسی
برای رفتار سازمانی می‌توان اهداف زیادی را نام برد. تحقق این اهداف در بسیاری از موارد وابسته به علم روانشناسی است. یکی از مهم‌ترین اهداف رفتار سازمانی ایجاد انگیزه و رضایت شغلی در افراد است. مدیر سازمان برای تحقق این هدف به طور کامل با علم روانشناسی و شخصیت شناسی آشنایی داشته باشد. برخورد با کارمند، تشویق، جریمه و مواردی از این دست همگی برگرفته از علم روانشناسی است.
سخن آخر
چگونه روانشناسی به رفتار سازمانی کمک می‌کند؟ این سوالی بود که در ابتدای مطلب آن را مطرح کرده و در ادامه به توضیح مختصر و مفید در خصوص کمک روانشناسی به رفتار سازمانی پرداختیم. برای بهره‌مندی از رفتار سازمانی در هر مرحله باید به علم روانشناسی نیز نیم نگاهی داشته باشیم. در هر سطح از رفتار سازمانی این نگاه به روانشناسی ممکن است شدت یا کاهش داشته باشد. به عنوان مثال در سطح فردی میزان توجه به روانشناسی بسیار زیاد است اما در سطح سازمانی مقدار آن کاهش می‌یابد. همچنین در اهداف رفتار سازمانی نیز روانشناسی دیده می‌شود.
به طور کلی می‌توان این گونه بیان کرد که رفتار سازمانی و روانشناسی و دیگر علوم اجتماعی، در بسیاری مواقع به کمک یکدیگر می‌آیند.اچ‌آر سرویس به شما پیشنهاد می‌کند برای درک بهتر از شخصیت خود، از تست‌های روانشناسی و شخصیت بهره بگیرید؛ چرا که شناخت بهتر خود می‌تواند به شما در کنترل رفتارتان کمک کند و همچنین بر دیدگاه روانشناسی شما نسبت به رفتار سایرین اثر می‌گذارد.